Koszmary senne - jak sobie z nimi poradzić?

Koszmary senne - sprawdź jakie mogą być przyczyny, czy można im zapobieć i w jakich sytuacjach warto poradzić się specjalisty. W tym materiale zebraliśmy odpowiedzi na wszystkie najczęściej zadawane pytania.

Spis treści:

1. Skąd się biorą koszmary senne? Przyczyny
2. Koszmary nocne - konsekwencje
3. Koszmary senne - jak im zaradzić?

Koszmary to rodzaj marzeń sennych, które niosą ze sobą silne emocje i nieprzyjemną treść. Potrafią na nas oddziaływać z taką mocą, jakby wyśnione wydarzenia miały miejsce w rzeczywistości. Często uczucia, które towarzyszyły nam w koszmarze pozostają na dłuższą chwilę na jawie, a nam samym ciężko jest się otrząsnąć po przerażającym śnie. Skąd się bierze koszmar senny i czy można mu zapobiec?

Skąd się biorą koszmary senne? Przyczyny

Podczas fazy snu REM mózg przetwarza doświadczenia z dnia. Jeżeli wydarzyło się coś, co wywołało w nas silne emocje, nasz umysł będzie próbował “przetrawić” te wydarzenia, by wiązały się w przyszłości z łagodniejszą reakcją emocjonalną. Jak to działa? Badania pokazują, że w czasie snu REM pobudzone są obszary mózgu odpowiadające za pamięć i emocje, a jednocześnie obserwowany jest niski poziom neuroprzekaźnika związanego ze stresem, tzw. noradrenaliny. Dlatego, według naukowców, w czasie snu REM możemy przeżyć minione wydarzenia jeszcze raz, ale zanurzone w kontekście wcześniejszych doświadczeń i bez fizjologicznej reakcji na stres. Zatem skąd się biorą koszmary senne? U osób, które ich doświadczają zaburzony jest opisany powyżej proces. Najprawdopodobniej dzieje się tak z powodu zbyt wysokiego poziomu noradrenaliny. Dlatego też uważa się, że za nawracające koszmary odpowiadają zaburzenia wpływające na aktywność mózgu. O ile sporadycznie występujący koszmar senny nie jest uważany za anomalię, o tyle nawracające często mają swoje źródło w zaburzeniach psychicznych, takich jak zespół stresu pourazowego, depresja, czy stany lękowe. Koszmary senne co noc, albo prawie co noc, są kryterium diagnostycznym, które pomaga postawić diagnozę o zespole stresu pourazowego, ponieważ występują aż u 80% osób ze zdiagnozowanym PTSD.

Koszmary nocne - konsekwencje

Z powodu koszmarów sennych sen nie jest efektywny i w pełni regenerujący. Przerywany nocny odpoczynek nie zapewni takiego odprężenia jak całonocny sen. O tym jakie znaczenie dla zdrowia ma codzienna odpowiednia dawka snu piszemy w artykule Brak snu - skutki mogą być poważne. Oprócz codziennych dolegliwości takich jak gorszy nastrój i niewyspanie, przeżywane koszmary senne co noc nasilają traumę i powodują lęk przed zaśnięciem. Nawracające koszmary senne u dzieci, czy u dorosłych sprawiają, że wraz ze zbliżającą się nocą te osoby zaczynają odczuwać silny lęk, że koszmar z poprzedniej nocy znowu się powtórzy. W ten sposób dochodzi do powstania samonapędzającej się spirali - stres powoduje niespokojny sen, a ten często może się przerodzić w koszmar, co potęguje stres następnego dnia. O ile problem z koszmarami sennymi występuje sporadycznie nie jest on uważany za zaburzenie. Jeśli jednak wpływa on na codzienne samopoczucie i funkcjonowanie i powtarza się z większą częstotliwością, wówczas może okazać się konieczne skonsultowanie się ze specjalistą, który pomoże ustalić przyczynę i ewentualnie wdroży terapię.

Koszmary senne - jak im zaradzić?

Jeżeli problem występuje sporadycznie, zwróć uwagę na odpowiednią higienę snu. Czynności, które pobudzają aktywność mózgu przed snem, stres, nieodpowiednie podłoże snu, które wyrywa z głębokiej fazy snu - to wszystko możesz spróbować wyeliminować i zadbać o wspomniane odpowiednie warunki do odpoczynku. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Higiena snu - co to jest? Jeżeli jednak koszmary senne u dzieci lub u dorosłego występują często i wpływają na codzienne funkcjonowanie lub też jeśli występują w parze z bezsennością, wówczas zdecydowanie warto poradzić się specjalisty. Najważniejsze w leczeniu koszmarów nocnych jest ustalenie ich przyczyny i jej leczenie - np. leczenie przeciwdepresyjne, czy terapia stresu pourazowego. Jedną z metod leczenia jest technika poznawczo-behawioralna, która ma na celu uspokojenie i wygaszenie emocjonalnej reakcji na przeżytą traumę.

Koszmary senne nie tylko obniżają jakość snu i negatywnie wpływają na nastrój w ciągu dnia. Przede wszystkim dają bowiem sygnał o innym problemie - może to być zła higiena snu, a mogą być też dużo poważniejsze schorzenie. O higienę snu warto jest dbać na co dzień, podobnie jak należy zwrócić dużą uwagę na to, czy Twój materac pozwala Ci się spokojnie wyspać - bez względu na to, czy doświadczasz koszmarów sennych, czy nie. Jeśli jednak problem z koszmarami występuje często, pamiętaj, że należy wówczas poradzić się specjalisty.